Prije tačno 31 godinu na Brčanskoj Malti u Tuzli odvila se ratna bitka poznatija kao “Tuzlanska kolona”.
Naime, 15. maja 1992. godine pripadnici Stanice javne bezbjednosti Tuzla odbili su napad paravojnih jedinica Srpske republike i novoosnovane Vojske Jugoslavije, odbranivši grad na takav način.
U predvečernjim satima, povlačeći se iz kasarne Husinska buna, pripadnici paravojske takozvane Srpske Republike, osnovane tri dana ranije u Banjoj Luci, koja je stavljena pod komandu Ratka Mladića, skupa s pripadnicima u to vrijeme novoosnovane Vojske Jugoslavije, izvršili su napad na pripadnike Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) BiH – Stanice javne bezbjednosti Tuzla, a koji su osiguravali izlazak kolone iz grada.
Prilikom izlaska vojne kolone iz grada s vojnim naoružanjem, na raskrsnici na Brčanskoj Malti vojnici su pucali, a policajci dobili naređenje da na vatru odgovore vatrom.
I pored podatka da svjedočanstvo događaja predstavljaju video snimci, “Tuzlanska kolona” predstavlja priču s dva konteksta, a po takvoj prirodi isto je toliko načina obilježavanja godišnjice. Tačan broj žrtava 15. maja 1992. godine do danas nije utvrđen.
Prema podacima Centra za istraživanje ratnih zločina Republike Srpske, tom prilikom su poginula 54 vojnika, dok su 44 ranjena. S druge strane, podaci Fondacije Istina, pravda, pomirenje, ističu da su poginula tri pripadnika Stanice javne bezbjednosti Tuzla i 33 vojnika iz kolone.
Značajnu ulogu u trenucima koji su uslijedili nakon ove bitke imao je i Medicinski centar koji je djelovao uz Univerzitetsko-klinički centar u Tuzli jer je osoblje ulagalo nadljudske napore kako bi se pomoglo svim unesrećenima.
Iz Gradske uprave Tuzle naglašavaju da su 15. maja 1992. godine, pripadnici Ministarstva unutrašnjih poslova Bosne i Hercegovine – Stanice javne bezbjednosti Tuzla, vršeći svoju Ustavom SR BiH i Zakonom propisanu obavezu, postupajući u nužnoj odbrani, odbili napad na sebe, građane i Tuzlu i na taj način odbranili ovaj grad i time sudbonosno doprinijeli odbrani Bosne i Hercegovine.
“Danas, 31 godinu poslije uspješnog odbijanja prvog napada na Tuzlu, gradimo budućnost na istini, časno i s poštovanjem se sjećajući branilaca koji su položili svoj život za našu domovinu Bosnu i Hercegovinu, kao i svih civilnih žrtava rata, uz obećanje da njihovu žrtvu nećemo nikada zaboraviti i da ćemo i dalje gajiti i njegovati tradiciju antifašizma, zajedničkog života i tolerancije”, poruka je iz Gradske uprave Tuzle.
Predstavnici Grada Tuzle i drugih nivoa vlasti, učesnici odbrambeno oslobodilačkog rata, delegacije boračkih i drugih organizacija te građani, danas u 12:30 sati će odati poštovanje poginulim braniocima odbrambeno-oslobodilačkog rata 1992.-1995. i svim civilnim žrtvama rata, prema programu obilježavanja 15. maja 1992. godine – Dana odbrane Tuzle.
Bitno je kazati da su prije događaja koji je uslijedio u Tuzli, paravojne srpske jedinice uz podršku novosadskog i užičkog korpusa JNA zauzele Bijeljinu, Brčko, Zvornik, Bratunac i Vlasenicu, a nakon čega su uslijedili nezapamćeni zločini nad bošnjačkim i hrvatskim stanovništvom u tim gradovima, što je potvrđeno i sudskim presudama.
Nakon događaja na Brčanskoj Malti, Tuzla je primila više od 60.000 izbjeglica iz Podrinja, a 15. maj ostao je urezan kao jedan od najvažnijih datuma u novijoj historiji Bosne i Hercegovine, s obzirom na to da su dešavanja promijenila odvijanje ratnog plana pripadnika paravojnih jedinica Srpske republike i tada novoosnovane Vojske Jugoslavije.
Ovaj značajni dan za Tuzlu ali i cijelu BiH biće obilježen u Tuzli. Program obilježavanja:
Brčanska Malta, Ulica Armije RBiH
12.30 DELEGACIJA GRADA TUZLE, PREDSTAVNIKA SJB, PU TUZLA I UDRUŽENJA PORODICA ŠEHIDA I POGINULIH BORACA POSTAVLJA
VIJENAC NA SPOMEN PLOČU POGINULIM BORCIMA BRČANSKE MALTE
12.35 PRIGODNI PROGRAM I OBRAĆANJA
12.45 OBILAZAK SPOMEN PARKA I SPOMENIKA BRANIOCIMA TUZLE, U IZGRADNJI (Učesnicima će biti obezbjeđen po jedan cvijet za polaganje na Spomen obilježje braniocima Tuzle)
13.00 CEREMONIJALNA POVORKA DO SLANE BANJE
Slana banja, Ceremonijalni plato
13.20 OBRAĆANJE PREDSTAVNICE UDRUŽENJA PORODICA ŠEHIDA I POGINULIH BORACA GRADA TUZLE
13.30 ODAVANJE POŠTOVANJA I POLAGANJE VIJENACA NA SPOMEN OBILJEŽJA:
PARTIZANSKIM BRIGADAMA
ZLATNIM LJILJANIMA
POGINULIM BRANIOCIMA BIH I TUZLE 1992.-1995.
CIVILNIM ŽRTVAMA RATA.
